Kâzım Karabekir Paşa

Kurtuluş Savaşımızın büyük komutanlarından Kazım Karabekir 1882 yılında İstanbul'da doğdu. Askerlik mesleğine girerek örnek bir öğretim hayatını tamamladı ve 1905'te Kurmay yüzbaşı rütbesi ile Ordu safhalarına atıldı. 1909 yılına kadar Balkanlarda çeşitli ayaklanmaları bastırmakla uğraştı ve üstün başarılar kazandı. Enver Bey (Paşa) ile İttihat ve Terakki Derneğinin Manastır şubesini kurmuş ve 31 Mart (13 Nisan 1909) ayaklanmasını bastıran Hareket Ordusuna katılmıştır. Bu olaydan sonra kendini bütünüyle askerlik mesleğine adadı. Arnavutluk ayaklanmasının 1910'da bastırılmasında büyük rol oynadı. 1911'de Harbiye Nezaretine başvurarak adının yanına "Karabekir" sözcüğünü ekletti. Balkan savaşlarında büyük yararlıklar gösterdi. Bir süre İstanbul'da Genelkurmay'da çalıştı. Birinci Dünya Savaşında ilkönce doğudaki harekata katıldı. Sonra Çanakkale cephesinde çarpıştı. Büyük başarılar kazandı. Ardından Irak Cephesine gitti. Orada bir yıl kadar kalarak İngilizlere karşı üstün başarılar kazandı. 1917'de Diyarbakır'da 2. Kolordu komutanı olarak Ruslarla çarpıştı. Van-Elazığ cephesini savundu. Ardından 1918 yılı başında Erzincan bölgesindeki 1. Kafkas Kolordusu Komutanlığına atandı. Erzincan, Erzurum, Sarıkamış, Kars ve Gümrü'nün Ruslardan geri alınmasını sağladığı için generalliğe yükseltildi. Azerbaycan harekatına katıldı ve orada İngilizlerle çarpıştı. Mondros Bırakışması üzerine İstanbul'a dõndü. Milli Kurtuluş savaşının öncülerinden biri olarak Erzurum'daki XV. Kolorduya kendisini atandırdı. Orada bir yandan Mustafa Kemal Paşa ile birlikte kurtuluş için örgütleşmeyi sağlarken, bir yandan da Doğu Anadolu'ya Ermenilere karşı savunuyordu. İlk Meclise Edirne milletvekili olarak katıldı. TBMM'nin açtığı ilk büyük cephenin -Doğu Cephesi- Komutanlığına atandı.1920 yılı içinde Ermenileri Misak-ı Millî sınırları dışına çıkardı ve TBMM adına yeni devletimizin ilk uluslararası andlaşması olan Gümrü Barışını Ermenistan ile imzaladı. (3 Aralık 1920). Doğu Anadolu'nun huzur ve esenliğe kavuşması için çalıştı. Zaferden sonra bir süre 1. Ordu Komutanlığı yaptı. İkinci TBMM'ne İstanbul Milletvekili olarak katıldı. Cumhuriyetin ikinci siyasi partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kurucularındandır. Bu partinin başkanı da Karabekir idi. İkinci TBMM sona erince bir süre siyasetten çekildi. 1938'de tekrar İstanbul Milletvekilliğine seçildi. Abdülhalik Renda'dan sonra 5 Ağustos 1946'da TBMM Başkanlığına getirildi. Bu görevde iken 26 Ocak 1948'de Ankara'da vefat etti. Kâzım Karabekir'in çeşitli konularda eserleri vardır.         

Kaynak: https://www.tbmm.gov.tr/biyog/tbmm_05.htm